Thuế cao đẩy thị trường chợ đen thuốc lá Úc bùng nổ, tài trợ tội phạm như buôn ma túy, khiến Bộ trưởng Y tế kêu gọi tăng cường thực thi pháp luật.

Thị trường chợ đen thuốc lá ở Úc đang bùng nổ, tài trợ cho các tội phạm nghiêm trọng như buôn bán ma túy và mại dâm, do thuế tiêu thụ đặc biệt cao khiến giá thuốc lá bất hợp pháp chỉ bằng một phần năm giá hợp pháp. Bộ trưởng Y tế Mark Butler nhận định đây là “mối đe dọa lớn nhất” đối với chương trình y tế công cộng nhằm giảm tỷ lệ hút thuốc, vốn gây ra nhiều ca tử vong có thể phòng tránh. Phát biểu trên đài FiveAA ở Adelaide ngày 29/9/2025, ông thừa nhận sự gia tăng các cửa hàng thuốc lá bất hợp pháp và bạo lực liên quan, đặc biệt tại Melbourne, nơi các băng nhóm tranh giành quyền kiểm soát thị trường sinh lợi cao.

Thuế thuốc lá, gắn với lạm phát từ năm 1983 và tăng mạnh từ 2010, đã vô tình tạo điều kiện cho tội phạm có tổ chức. Một vụ việc điển hình là El Houli (49 tuổi) và Yusuf Issam (29 tuổi), bị cáo buộc âm mưu nhập khẩu thuốc lá bất hợp pháp vào Victoria, ra tòa tại Melbourne tháng 9/2025, dự kiến xét xử lại vào tháng 12. Butler nhấn mạnh: “Thị trường chợ đen không chỉ gây bạo lực mà còn tài trợ các hoạt động tội phạm nghiêm trọng khác.”

Để đối phó, Nam Úc dẫn đầu với cơ chế thực thi mạnh mẽ, cho phép đóng cửa cửa hàng vi phạm trong 28 ngày, theo Bộ trưởng Kinh doanh Andrea Michaels. Butler kêu gọi các bang khác học hỏi: “Thách thức lớn nhất là thực thi pháp luật, không chỉ ở biên giới mà trên thực địa. Nam Úc đang làm tốt hơn cả.” Tuy nhiên, Thủ hiến NSW Chris Minns đề xuất giảm thuế thuốc lá, khi ngân sách liên bang 2025 dự kiến mất 6,9 tỷ AUD do người hút thuốc chuyển sang chợ đen.

Cộng đồng người Việt tại Úc, đặc biệt ở NSW và Victoria, cần cảnh giác trước tác động của chợ đen thuốc lá đến an ninh và sức khỏe. Chính phủ đang nỗ lực tăng cường kiểm soát để bảo vệ người dân và giảm thiểu thiệt hại y tế công cộng./.