Một nghiên cứu quốc tế quy mô lớn về hơn 600 loài động vật và thực vật đã chỉ ra rằng đa dạng di truyền trên toàn cầu đã suy giảm đáng kể trong ba thập kỷ qua.

Nghiên cứu này, được công bố trên tạp chí khoa học danh tiếng Nature, cho thấy hai phần ba số quần thể được nghiên cứu đã chứng kiến sự suy giảm đa dạng di truyền. Tuy nhiên, các nhà khoa học cũng nhấn mạnh rằng những nỗ lực bảo tồn khẩn cấp có thể ngăn chặn hoặc thậm chí đảo ngược tình trạng này.

Phạm Vi Nghiên Cứu

Nghiên cứu được thực hiện bởi hàng chục nhà khoa học trên khắp thế giới, phân tích dữ liệu từ 882 nghiên cứu khác nhau trong giai đoạn từ năm 1985 đến 2019. Tổng cộng, 628 loài động vật, thực vật, nấm và chromists (một nhóm sinh vật đặc biệt) đã được đưa vào phân tích. Đây được coi là cuộc điều tra toàn diện nhất từ trước đến nay về sự thay đổi đa dạng di truyền trong các loài.

Nguyên Nhân Suy Giảm

Theo các nhà nghiên cứu, nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm đa dạng di truyền cũng chính là những yếu tố gây ra sự suy giảm quần thể loài. Giáo sư Catherine Grueber từ Đại học Sydney, người đứng đầu nghiên cứu, cho biết: “Các yếu tố như mất môi trường sống, biến đổi khí hậu, loài xâm lấn và bệnh tật mới đều đóng vai trò quan trọng.”

Nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng 65% số quần thể được nghiên cứu chịu ảnh hưởng bởi các xáo trộn sinh thái, bao gồm khai thác quá mức, thay đổi sử dụng đất và các tác động từ con người. Đáng chú ý, sự suy giảm đa dạng di truyền cũng xảy ra ngay cả khi không có xáo trộn rõ ràng, cho thấy một “mức độ suy giảm nền” đang diễn ra trên toàn cầu.

Hậu Quả Nghiêm Trọng

Đa dạng di truyền là yếu tố sống còn giúp các loài thích nghi với những thay đổi môi trường. Giáo sư Grueber giải thích: “Nếu một bệnh dịch mới xuất hiện hoặc một đợt sóng nhiệt xảy ra, một số cá thể trong quần thể có thể có đặc điểm di truyền giúp chúng chống chịu được. Những đặc điểm này sẽ được truyền lại cho thế hệ sau, giúp quần thể tồn tại thay vì tuyệt chủng.”

Việc duy trì đa dạng di truyền không chỉ quan trọng đối với các loài hoang dã mà còn cả các loài được thuần hóa. Đây cũng là một trong những mục tiêu chính được thông qua tại Hội nghị Đa dạng Sinh học COP15 năm 2022.

Giải Pháp Bảo Tồn

Mặc dù tình hình đáng báo động, nghiên cứu cũng mang lại hy vọng. Các nhà khoa học đã chỉ ra nhiều ví dụ thành công trong việc cải thiện đa dạng di truyền thông qua các chiến lược bảo tồn có mục tiêu.

Tại Úc: Một dự án tái lập quần thể chuột túi vàng (golden bandicoot), một loài đang bị đe dọa, đã thành công trong việc duy trì đa dạng di truyền qua nhiều thế hệ.

Tại Mỹ: Các nhà bảo tồn đã bảo vệ chó đồng cỏ đuôi đen khỏi bệnh dịch bằng cách sử dụng thuốc diệt côn trùng, giúp duy trì sự đa dạng di truyền của loài này.

Tại Scandinavia: Cáo Bắc Cực, vốn bị suy giảm do săn bắn và cạnh tranh với cáo đỏ, đã được phục hồi nhờ các biện pháp bổ sung thức ăn và kiểm soát quần thể cáo đỏ.

Lời Kêu Gọi Hành Động

Giáo sư Grueber nhấn mạnh: “Chúng ta cần bảo tồn đa dạng di truyền của các hệ sinh thái tự nhiên. Chúng ta có phương pháp và công cụ để làm điều đó, nhưng cần hành động ngay lập tức và phối hợp toàn cầu.”

Nghiên cứu này không chỉ là lời cảnh báo về tình trạng suy giảm đa dạng sinh học mà còn là lời kêu gọi khẩn thiết để các quốc gia, tổ chức và cá nhân chung tay bảo vệ sự sống trên Trái Đất./.