DeepSeek, một phòng thí nghiệm AI của Trung Quốc, đã gây chấn động toàn cầu khi tuyên bố đạt được thành tựu tương đương với các gã khổng lồ AI của Thung lũng Silicon chỉ trong thời gian ngắn, với chi phí thấp và tiêu thụ ít năng lượng hơn. Tuy nhiên, nhiều nghi ngờ đang được đặt ra về tính xác thực của những tuyên bố này.

Kỳ tích hay chiêu trò?

DeepSeek, do Liang Wenfeng – nhà sáng lập quỹ đầu cơ High-Flyer – thành lập, đã công bố mô hình AI mã nguồn mở R1 vào ngày 20 tháng 1. Công ty tuyên bố đã huấn luyện mô hình này trong chưa đầy hai tháng với chi phí chỉ 5,6 triệu đô la Mỹ, sử dụng chip cấp thấp. Liang cho biết lệnh cấm xuất khẩu chip cao cấp của Mỹ đã buộc họ phải dựa vào phương pháp "suy luận" (inference) để huấn luyện AI.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia nghi ngờ rằng DeepSeek đã sử dụng 50.000 chip GPU H100 cao cấp của Nvidia, được tích trữ từ trước hoặc mua từ thị trường chợ đen. Alexandr Wang, người đứng đầu Scale AI, cho rằng DeepSeek không thể công khai điều này vì vi phạm lệnh cấm của Mỹ.

Tác động đến thị trường toàn cầu

Tuyên bố của DeepSeek đã gây ra một cơn địa chấn trên thị trường công nghệ toàn cầu. Cổ phiếu của Nvidia, công ty sản xuất chip GPU hàng đầu thế giới, đã mất 600 tỷ đô la giá trị chỉ trong một ngày. Các công ty công nghệ khác như Meta cũng đang lập "phòng chiến" để đánh giá thiệt hại từ DeepSeek.

Tuy nhiên, Nvidia lại coi DeepSeek là một động lực thúc đẩy ngành công nghiệp AI, vì nó có thể đẩy nhanh việc áp dụng AI toàn cầu và tăng nhu cầu đối với các sản phẩm của họ.

Chiến lược của Trung Quốc

DeepSeek được cho là đang hoạt động như một công cụ của chính phủ Trung Quốc, tận dụng nguồn lực nhà nước và dự trữ chip chiến lược. Điều này có thể là một phần của chiến dịch nhằm làm suy yếu sự ủng hộ đối với lệnh cấm chip của Mỹ.

Nếu những tuyên bố của DeepSeek là thật, Trung Quốc đã tạo ra một mô hình AI siêu rẻ, có thể thay đổi cục diện ngành công nghiệp này. Tuy nhiên, nếu đây chỉ là chiêu trò, nó vẫn là một đòn đánh mạnh vào uy tín của Mỹ trong cuộc đua AI.

Tác động địa chính trị

Thành tựu của DeepSeek, dù thật hay giả, đều có ý nghĩa địa chính trị to lớn. Nó có thể khiến các nước thuộc Global South (Nam Bán cầu) nghiêng về phía Trung Quốc, đồng thời đặt ra thách thức lớn cho Mỹ và châu Âu trong việc duy trì vị thế dẫn đầu về công nghệ.

Satya Nadella, CEO của Microsoft, cảnh báo rằng thế giới cần nghiêm túc xem xét những phát triển từ Trung Quốc. DeepSeek có thể đã mở ra con đường "dân chủ hóa" AI, nhưng cũng đặt ra câu hỏi lớn về tính minh bạch và chi phí thực sự đằng sau những tuyên bố của họ./.