Đồng AUD giảm xuống dưới 60 cent Mỹ lần đầu tiên sau nhiều năm, trong khi 100 tỷ AUD bị xóa sổ khỏi thị trường chứng khoán ASX do lo ngại chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Một tuần giao dịch đầy biến động đã mở đầu với cơn địa chấn tài chính tại Úc, khi đồng đô la Úc (AUD) lao dốc mạnh xuống dưới 60 cent Mỹ, kéo theo sự sụt giảm sâu của thị trường chứng khoán nước này.

Vào sáng thứ Hai (7/4), chỉ số ASX 200 đã mất 461,4 điểm, tương đương 6,02%, xuống còn 7.206,40 điểm ngay khi mở cửa. Mặc dù có dấu hiệu phục hồi vào giờ trưa, chỉ số này vẫn giảm 3,72%, tương đương 285,6 điểm – đánh dấu mức giảm sâu nhất kể từ đại dịch COVID-19.

Đồng AUD mở cửa ở mức 59,92 cent Mỹ, thấp nhất kể từ tháng 4/2020, và là lần đầu tiên trong hơn 20 năm đồng tiền này rơi xuống dưới mốc 60 cent một cách ổn định. Lần gần nhất AUD duy trì dưới ngưỡng này trong thời gian dài là vào năm 2003, khi nó rơi xuống dưới 50 cent trong giai đoạn hậu khủng hoảng dot-com.

Nguyên nhân: Chính sách thuế quan cứng rắn từ Mỹ

Nguyên nhân chính dẫn đến sự lao dốc thị trường là tuyên bố mới nhất từ Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump. Ông Trump tuyên bố tất cả các quốc gia sẽ phải đối mặt với mức thuế nhập khẩu tối thiểu 10%, trong khi một số quốc gia – bao gồm cả Trung Quốc – sẽ bị áp mức thuế lên tới 50%.

Tuyên bố này đã gây ra làn sóng chấn động trên toàn cầu, thổi bùng lo ngại về một cuộc chiến thương mại quy mô lớn, tương tự như giai đoạn căng thẳng Mỹ-Trung những năm trước.

Trung Quốc ngay lập tức đáp trả bằng việc áp thuế 34% đối với hàng hóa Mỹ, làm dấy lên làn sóng bán tháo toàn cầu. Tại Mỹ, Dow Jones giảm 2.231 điểm (-5,5%), S&P 500 mất gần 6%, và Nasdaq rơi vào thị trường giá xuống khi giảm hơn 20% so với đỉnh cao lịch sử vào tháng 12.

Ảnh hưởng toàn cầu và tác động đến người Úc

Thủ tướng Anthony Albanese cảnh báo người dân Úc sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực, đặc biệt thông qua các quỹ hưu trí vốn có cổ phần lớn trong thị trường chứng khoán. "Chúng ta đang sống trong thời kỳ bất ổn, và ảnh hưởng từ cuộc chiến thương mại toàn cầu sẽ tác động trực tiếp đến kinh tế Úc", ông nói.

Trong khi đó, chuyên gia kinh tế David Bassanese từ Betashare nhận định rằng về lâu dài, Úc vẫn có thể duy trì vị thế ổn định nhờ quan hệ kinh tế chặt chẽ với Trung Quốc. Dù vậy, ông cảnh báo Trung Quốc sẽ phải tung ra các gói kích thích kinh tế đáng kể để bù đắp tổn thất từ các mức thuế mới – điều có thể gián tiếp hỗ trợ nhu cầu đối với hàng hóa xuất khẩu của Úc.

Bất đồng thương mại và cuộc khẩu chiến thịt bò

Tổng thống Trump còn chỉ trích Úc trong vấn đề nhập khẩu thịt bò, cáo buộc nước này "không công bằng" khi cấm thịt bò Mỹ nhưng lại xuất khẩu sang Mỹ tới 3 tỷ đô la thịt bò trong năm ngoái. Ông nói: "Chúng ta nhập thịt bò của họ, nhưng họ không nhận thịt bò của chúng ta. Điều đó là không công bằng với nông dân Mỹ."

Phản hồi lại, ông John McKillop, Chủ tịch Hội đồng thịt đỏ Úc, cho biết phần lớn thịt bò Úc xuất khẩu sang Mỹ là loại đã qua chế biến để sản xuất thịt xay. "Người tiêu dùng Mỹ mới là đối tượng bị thiệt hại trong trường hợp này", ông nói.

Tác động dài hạn vẫn khó lường

Chuyên gia kinh tế Harry Ottley từ CBA cảnh báo, mặc dù tác động trực tiếp từ thuế quan với Úc có thể là "tối thiểu", nhưng tác động gián tiếp từ các đối tác thương mại như Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ và Hàn Quốc có thể ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế Úc trong tương lai.

"Rủi ro lớn nằm ở phản ứng trả đũa và mức độ hỗ trợ nội địa mà các quốc gia bị ảnh hưởng sẽ triển khai. Nếu chính sách thuế quan của Trump được thực hiện toàn diện, hậu quả sẽ vượt ra ngoài phạm vi thương mại đơn thuần", ông cảnh báo./.