Ngành khai thác khoáng sản quan trọng của Úc đang đứng trước những thách thức lớn. Khi chính quyền Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump tái định hình chính sách công nghiệp, vai trò của Úc trong việc đảm bảo chuỗi cung ứng khoáng sản không phụ thuộc vào Trung Quốc càng trở nên quan trọng.

Những bước đi chiến lược của Úc

Để duy trì vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu, Úc cần:

- Đảm bảo chính sách thương mại của Mỹ hỗ trợ ngành khoáng sản: Nếu Mỹ áp đặt thuế quan lên khoáng sản đã qua chế biến, điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến nỗ lực của Úc trong việc nâng cao giá trị sản phẩm.

- Chiến lược duy trì sản xuất trong thời kỳ suy thoái: Nhiều mỏ niken tại Tây Úc đã ngừng hoạt động vào năm 2024 do cung vượt cầu và giá giảm. Điều này không chỉ gây mất việc làm mà còn làm suy yếu chuỗi cung ứng của phương Tây.

- Tăng cường đầu tư vào chế biến và tinh chế khoáng sản: Úc sở hữu khoảng 50% nguồn cung lithium thô toàn cầu nhưng lại phụ thuộc vào Trung Quốc trong khâu tinh chế. Để giảm sự phụ thuộc này, Úc cần có chiến lược thu hút đầu tư từ Mỹ và các đồng minh.

Thách thức từ Trung Quốc và sự cần thiết của đầu tư nước ngoài

Trung Quốc hiện kiểm soát hơn 90% hoạt động tinh chế đất hiếm trên thế giới và sử dụng khoáng sản như một công cụ địa chính trị. Úc đã có những bước tiến đáng kể với các dự án chế biến đất hiếm tại Kalgoorlie và Eneabba, nhưng vẫn cần thêm đầu tư để phát triển chuỗi cung ứng hoàn chỉnh.

Chương trình ưu đãi thuế 10% của Úc dành cho hoạt động chế biến khoáng sản đặt ra nhiều câu hỏi. Khi chưa có ngành công nghiệp hạ nguồn đủ mạnh, khoáng sản chế biến của Úc vẫn chủ yếu xuất khẩu sang Trung Quốc, khiến nước này tiếp tục hưởng lợi từ các công đoạn có giá trị cao hơn.

Tác động đến an ninh quốc phòng

Khoáng sản quan trọng không chỉ phục vụ ngành công nghiệp mà còn có vai trò chiến lược trong lĩnh vực quốc phòng. Ví dụ:

- Tàu ngầm hạt nhân cần đất hiếm cho hệ thống sonar, coban cho pin hiệu suất cao, titan cho kết cấu tàu.

- Các hệ thống vũ khí tiên tiến cũng phụ thuộc vào nguồn cung khoáng sản ổn định.

Mỹ đã đưa Úc vào danh sách các quốc gia được hỗ trợ trong nước theo Đạo luật Sản xuất Quốc phòng, mở ra cơ hội hợp tác sâu rộng hơn. Nếu Mỹ và Anh thực sự coi Úc là đối tác quốc phòng chiến lược lâu dài, họ nên đầu tư mạnh vào lĩnh vực khoáng sản quan trọng của Úc.

Hành động quyết liệt để bảo vệ vị thế

Chính sách khoáng sản quan trọng của Úc cần có sự phối hợp chặt chẽ với các chiến lược quốc phòng, công nghiệp và thương mại. Việc đảm bảo nguồn cung khoáng sản không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn liên quan đến vị thế chiến lược của quốc gia.

Úc không thể chờ đợi thị trường tự điều chỉnh. Nếu muốn trở thành trung tâm an ninh khoáng sản quan trọng của phương Tây, Úc cần chủ động và yêu cầu các đồng minh hành động cụ thể để hỗ trợ ngành công nghiệp này./.