Sau 30 ngày kể từ khi Phong trào Hồi giáo Hamas phát động cuộc tấn công bất ngờ vào Israel, quốc gia Do Thái đang loay hoay giữa việc tiếp tục chiến dịch đổ bộ vào Dải Gaza và áp lực ngày càng tăng từ quốc tế về một lệnh ngừng bắn. Dù Israel đã huy động không quân, hải quân và bộ binh đánh mạnh vào gần 3.000 mục tiêu trong Dải Gaza, nhưng vẫn chưa đè bẹp được sức kháng cự của Hamas và các nhóm chiến binh khác tại đây.

Các thành phố ở miền Trung và miền Nam Israel hằng ngày vẫn hứng chịu các đợt tấn công bằng tên lửa và rocket từ Dải Gaza, trong đó có những quả với tầm bắn lên tới 250 km, vươn tới tận thành phố cực Nam Eilat. Tờ "Jerusalem Post" của Israel ngày 5/11 đăng tải bài phân tích về 5 thách thức lớn mà Israel đang phải đối mặt sau 30 ngày chiến tranh với Hamas như sau:

1. Ủng hộ của quốc tế và đồng minh ngày càng giảm 

Sau khi Hamas tấn công quốc gia Do Thái hôm 7/10, khiến hơn 1.400 người Israel thiệt mạng, lãnh đạo các quốc gia và các tổ chức quốc tế đã dùng ngôn từ mạnh mẽ nhất để lên án tổ chức vũ trang của người Palestine, đồng thời thể hiện tinh thần đoàn kết, ủng hộ đối với Nhà nước Israel. Lần lượt lãnh đạo các nước Mỹ, Anh, Pháp, Đức, Hy Lạp… đã tới thăm Israel để thể hiện tinh thần đoàn kết và ủng hộ quyền tự vệ của Tel Aviv. Riêng Mỹ liên tục cử Ngoại trưởng Antony Blinken tới khu vực này ba lần trong chưa đầy một tháng, cùng các quan chức khác như Bộ trưởng Quốc phòng, các nghị sỹ cấp cao.

Nhưng chỉ sau 30 ngày chiến tranh, khi Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) đã ném bom, pháo kích và bắn tên lửa khiến gần 10.000 người dân Palestine ở Dải Gaza thiệt mạng, thì những tiếng nói ủng hộ Israel đã dần thưa thớt. Tổng thống Mỹ Joe Biden và Ngoại trưởng Blinken bắt đầu đề nghị “tạm ngừng bắn nhân đạo”, nhưng điều này đi ngược với quan điểm của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Washington vẫn tuyên bố ủng hộ quyền tự vệ của Tel Aviv, nhưng phải “phù hợp với luật quốc tế”. Mỹ cũng đang khuyến nghị Israel sử dụng các loại bom nhỏ hơn để giảm thương vong cho dân thường Palestine. 

Sự thay đổi trong cách tiếp cận của Nhà Trắng được cho là do áp lực ngày càng tăng từ số cử tri Mỹ theo đạo Hồi, những người đã công khai ý định bỏ phiếu trắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ cuối năm 2024, để phản đối lập trường của ông Biden ủng hộ mạnh mẽ Israel. Trong khi đó, các cuộc thăm dò dư luận mới nhất cũng cho thấy tỷ lệ cử tri trẻ người Mỹ vẫn ủng hộ Palestine hơn Israel. Cuộc khảo sát của hãng Harvard CAPS/Harris Poll cho thấy 48% thanh niên Mỹ trả lời đứng về phía Hamas thay vì Israel trong cuộc xung đột, và tỷ lệ tương tự cực lực phản đối chính sách của Tổng thống Biden quá thiên vị Israel.

Ngày 28/10, Đại hội đồng Liên hợp quốc (LHQ) đã thông qua Nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức ở Dải Gaza, đồng thời bác bỏ một dự thảo nghị quyết lên án đích danh Hamas. Ngày 5/11, có 18 cơ quan lớn nhất thuộc LHQ cũng đã ra tuyên bố chung hối thúc ngừng bắn nhân đạo ngay lập tức ở Dải Gaza. 

2. Chủ nghĩa bài Do Thái đang tăng mạnh trên toàn cầu

Theo báo cáo của Hệ thống Giám sát không gian mạng về chống chủ nghĩa bài Do Thái (ACMS) công bố cuối tháng 10, kể từ khi xảy ra vụ tấn công hôm 7/10, số lượng lời kêu gọi bạo lực trên không gian mạng chống Do Thái đã tăng 1.200%. Tại Mỹ, một giáo sỹ Do Thái đã bị sát hại ngay trước nhà mình. Tại Nga, một đám đông người địa phương đã xông vào sân bay ở Cộng hòa Dagestan để truy lùng và tấn công người Do Thái. Tại Pháp, một phụ nữ đã bị đâm và hình chữ thập ngoặc bị sơn trước cửa nhà bà này. Tại Trung Quốc, một nhân viên ngoại giao Israel đã bị đâm dao ngay trước cửa Đại sứ quán nước này ở Bắc Kinh. Tại Thổ Nhĩ Kỳ, Iran, Jordan, Iraq… nhiều người biểu tình đã tìm cách tấn công nhân viên và cơ sở ngoại giao của Israel, buộc Tel Aviv phải sơ tán nhân viên từ nhiều quốc gia về nước để đảm bảo an toàn.

Trong các cuộc tuần hành ở Mỹ, Anh, Pháp, Đức… cuối tuần vừa qua, đã xuất hiện nhiều khẩu ngữ với ngôn từ bài Do Thái, kích động bạo lực nhằm vào người Do Thái, buộc lực lượng chức năng phải can thiệp. Đã có nhiều quốc gia như Thổ Nhĩ Kỳ, Bolivia, Chile, Honduras, Bahrain, Jordan, Colombia, CH Chad triệu Đại sứ hoặc người đứng đầu phái đoàn ngoại giao của họ từ Israel về nước. Nhiều quốc gia như Colombia, Thổ Nhĩ Kỳ, Jordan… đã lên tiếng tố cáo Israel phạm “tội ác chiến tranh” hoặc “thảm sát” dân thường Palestine ở Dải Gaza.

3. Đất nước bị tổn thương

Một nghiên cứu công bố trên tạp chí "International Psychiarey" cho biết trước khi Hamas tấn công Israel, có tới 27% trẻ em Israel gốc Do Thái ở một số địa phương được chẩn đoán mắc chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương. Một nghiên cứu khác của Đại học Tel Aviv và Cao đẳng Công nghệ Tel Hai công bố cuối năm 2021 cho thấy mức độ chịu đựng của người dân liên tục suy giảm trong suốt quá trình xảy ra đại dịch COVID-19, đáng kể nhất là trong thời gian xảy ra Chiến dịch Người bảo vệ Bức tường (tháng 5/2021).

Phóng viên Judy Siegel của tờ "Jerusalem Post" nhận định cuộc xung đột lần này chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tình cảm của người Israel trong nhiều thập kỷ và có lẽ cả các thế hệ sau. Nhiều người bị tổn thương, tức giận, buồn bã, đặc biệt là những người có thân nhân bị ảnh hưởng trực tiếp bởi cuộc chiến tranh.

Đại tá Lucian Tatsa-Laur, một bác sỹ tâm thần kỳ cựu, là Trưởng khoa Sức khỏe tâm thần của Quân đội Israel cho rằng mặc dù chỉ một số ít người Israel bị hội chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương một cách toàn diện, nhưng phần lớn người dân sẽ phải trải qua ít nhất một số triệu chứng bị tổn tương do hồi tưởng và cần tránh bị kích thích quá mức hoặc tham gia vào các hành động nguy hiểm khác.

4. Nguy cơ suy thoái kinh tế

Các nhà kinh tế hàng đầu đều dự báo rằng kinh tế Israel có nguy cơ rơi vào suy thoái nếu tiếp diễn xung đột và hơn 360.000 quân nhân dự bị được gọi tái ngũ, tức là tạm thời mất đi ngần ấy việc làm. 

Tuần trước, một nhóm gồm 300 nhà kinh tế cấp cao đã gửi tới Thủ tướng Netanyahu và Bộ trưởng Tài chính Bezalel Smotrich lời kêu gọi khẩn cấp về việc đình chỉ ngay các khoản chi không cần thiết từ ngân sách nhà nước và đánh giá lại toàn diện các ưu tiên chi nhằm tránh cuộc khủng hoảng kinh tế sắp xảy ra. Thư của họ nêu rõ: “Cần phải có sự thay đổi cơ bản trong thứ tự ưu tiên quốc gia và phân bổ các nguồn ngân sách lớn để giải quyết hậu quả của chiến tranh, hỗ trợ các nạn nhân và phục hồi kinh tế”.

Ngân hàng trung ương Israel (BoI) hồi tháng 10 cũng đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng cho năm 2023 và 2024, với tốc độ lần lượt là 2,3% và 2,8%, do hậu quả của cuộc chiến tranh. Trước đó, BoI đã dự báo tăng trưởng cho cả hai năm đạt mức 3%. Thống kê ban đầu cho thấy thiệt hại của Israel từ khi nổ ra cuộc chiến hôm 7/10 đến nay có thể đã lên tới 50 tỷ USD, tương đương 10% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của quốc gia này.

5. Sa lầy vào cuộc chiến không hồi kết

Mặc dù đã qua một tháng chiến tranh với Hamas nhưng cuộc chiến vẫn chưa có kết cục rõ ràng. Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant ngày 4/11 cho biết khi kết thúc chiến tranh sẽ không còn Hamas ở Dải Gaza nữa và sẽ không còn bất cứ mối đe dọa nào từ Dải Gaza đối với Israel nữa. Mặc dù mục tiêu “tiêu diệt Hamas” có vẻ hấp dẫn, nhưng tính thực tế vẫn chưa rõ ràng. Hamas đã gắn bó sâu sắc với đời sống xã hội và người dân ở Dải Gaza. Việc xóa sổ tổ chức này không chỉ là vô hiệu hóa cánh quân sự của họ, mà còn phải triệt hạ toàn bộ cơ sở hạ tầng dân sự của Hamas.

Hamas có sự ủng hộ của hàng chục nghìn dân thường ở Dải Gaza và họ cũng nhận được sự ủng hộ lớn ở Bờ Tây. Hamas đang nắm trong tay 240 con tin là người Israel và công dân nước ngoài, trong khi Israel cam kết giải thoát cho số con tin này. Ngày 4/11, Hamas tuyên bố có hơn 60 con tin mất tích sau các vụ không kích của Israel vào Dải Gaza, dù rất khó xác minh tính chính xác của thông tin này. Nhưng nếu tin này là đúng thì việc Israel ngày càng thúc đẩy chiến dịch tấn công trên bộ có thể sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng những con tin còn lại và làm phức tạp thêm mục tiêu giải thoát cho họ.

Cuối cùng, nếu Hamas có bị đánh bại thì cũng không có gì đảm bảo rằng một tổ chức vũ trang mới, như phong trào Thánh chiến Hồi giáo Palestine (PIJ), sẽ vươn lên nắm quyền. Giới chức Mỹ và Israel đã nhiều lần nhấn mạnh rằng Tel Aviv đã có kế hoạch thoái trách nhiệm khỏi Dải Gaza sau khi chiến thắng Hamas, nhưng với tình hình hiện nay, Tel Aviv khó tránh khỏi trách nhiệm an ninh tối cao ở Dải Gaza giai đoạn hậu chiến tranh./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn Jerusalem Post