Tờ Nikkei Asia đưa tin, tình trạng sụt giảm doanh số bán điện thoại thông minh của Samsung Electronics và đầu tư của các công ty Hàn Quốc đang phủ bóng đen lên Việt Nam, một nền kinh tế Đông Nam Á phụ thuộc nhiều vào gã khổng lồ công nghệ này.
 

Theo Hiệp hội Thương mại Quốc tế Hàn Quốc, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của Hàn Quốc vào Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2023 đã giảm 67,6% so với một năm trước, xuống còn 670 triệu USD. Thống kê của Việt Nam cũng cho thấy vốn FDI của Hàn Quốc sụt giảm khi nhu cầu toàn cầu chững lại.
 

Samsung đã đưa Việt Nam trở thành cơ sở sản xuất và xuất khẩu điện thoại thông minh quan trọng, sản xuất 50% sản lượng tại quốc gia này.
 

Counterpoint Research cho biết trong một báo cáo vào tháng trước rằng, Samsung là nguyên nhân chính dẫn đến doanh số điện thoại thông minh sản xuất tại Việt Nam giảm sút, trong quý 1/2023 giảm tới 23,1% so với cùng kỳ năm ngoái.
 

Tác động tiêu cực còn được thể hiện ở Samsung Electronics Việt Nam (SEV). Theo hồ sơ hàng quý của Samsung Electronics, doanh thu của hãng giảm 27,1% trong quý 2 so với một năm trước, xuống còn 4,3 nghìn tỷ won (3,2 tỷ USD); lợi nhuận ròng của SEV cũng giảm 10,4% trong cùng kỳ, xuống còn 447,4 tỷ won.
 

Một nguồn tin trong ngành tiết lộ trước tình hình kinh doanh điện thoại thông minh ảm đạm của Samsung, Chính phủ Việt Nam đã đề nghị họ xây dựng một nhà máy bán dẫn địa phương, nhưng công ty đã từ chối: “Thủ tướng Việt Nam đã yêu cầu công ty xây dựng nhà máy chip trong nước, nhưng Samsung không có ý định làm như vậy”. Tuy nhiên, theo một nguồn tin khác trong ngành, công ty không loại trừ khả năng xây dựng một cơ sở bán dẫn chính thức. Samsung cho biết chi nhánh Samsung Electro-Mechanicalics đang chuẩn bị sản xuất một số bộ phận chip tại Việt Nam.
 

Samsung đã khai trương một trung tâm nghiên cứu và phát triển trị giá 220 triệu USD tại Hà Nội vào tháng 12/2022, cơ sở này sẽ tập trung vào các công nghệ phần mềm di động như xử lý thông tin và an toàn liên lạc không dây. Theo nguồn tin quen thuộc với SEV, các vấn đề về thuế có thể là nguyên nhân dẫn đến việc thiếu các khoản đầu tư khác, mặc dù không phải là khoản đầu tư lớn: “Samsung đã đầu tư quá nhiều vào Việt Nam”.
 

Theo số liệu thống kê chính thức của Hàn Quốc công bố ngày 31/8, xuất khẩu chất bán dẫn của nước này đã giảm mạnh trong tháng 7/2023, một ví dụ rõ ràng về sự chậm lại ở Trung Quốc đang gây tổn hại cho các nền kinh tế định hướng xuất khẩu ở châu Á. Các lô hàng chip giảm 31,2% so với tháng trước, trong khi xuất khẩu linh kiện điện tử giảm 22,7%.
 

Việt Nam đã cùng với hơn 130 chính phủ khác chống lại cái gọi là cuộc đua xuống đáy, trong đó các quốc gia đang tranh giành các nhà đầu tư thông qua mức thuế suất ngày càng thấp. Thỏa thuận này được Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) làm trung gian và sẽ ấn định mức thuế doanh nghiệp tối thiểu là 15%. Do đó, các công ty đang vận động hành lang để có thêm ưu đãi, trong đó Việt Nam cho biết họ đã “ghi nhận” những đề xuất của Samsung.
 

Tại một nhà máy điện tử ở miền Bắc Việt Nam, nơi Samsung sản xuất phần lớn điện thoại, một người quản lý cho biết công ty Hàn Quốc đào tạo nhân lực tại các công ty địa phương một phần để xoa dịu chính phủ. Trong một cuộc phỏng vấn, người quản lý cho biết nhà máy của ông đã tổ chức các buổi đào tạo như vậy.
 

Các nhà phân tích cho rằng, hoạt động kinh doanh của Samsung tại Việt Nam có thể tiếp tục suy thoái trong vài quý nữa do tình trạng khó khăn trên thị trường điện thoại thông minh.
 

Baik Gil-hyun, nhà phân tích tại Yuanta Securities, cho biết: “Để thúc đẩy hoạt động sản xuất điện thoại thông minh của Samsung tại Việt Nam, công ty cần cắt giảm hàng tồn kho và có thêm nhu cầu. Hy vọng điều đó có thể xảy ra sau khi trải qua nửa cuối năm nay”.
 

Samsung và Việt Nam đã có mối quan hệ cùng có lợi trong nhiều năm, với việc công ty tận dụng lợi thế về mức lương và chi phí thấp, sự ổn định chính trị và lực lượng lao động có trình độ học vấn của đất nước. Các nhà phân tích cho rằng chênh lệch về múi giờ giữa Hàn Quốc và Việt Nam chỉ là 2 tiếng cũng giúp Samsung làm việc dễ dàng với cơ sở sản xuất tại đây.
Counterpoint cho biết, Samsung đã thống trị ngành sản xuất máy tính và điện tử của Việt Nam, trong đó các đối tác trong chuỗi cung ứng của họ cũng trở thành những người đóng góp chính cho tăng trưởng. Bên cạnh điện thoại thông minh, công ty còn sản xuất thiết bị gia dụng cũng như linh kiện cho Apple.
 

Việt Nam hy vọng tận dụng các khoản đầu tư của Samsung để nâng cao chuỗi giá trị, mặc dù các nhà phân tích cho rằng họ đang gặp khó khăn trong việc có được các kỹ năng, công nghệ và hệ sinh thái cần thiết của một nhà cung cấp để thực hiện bước nhảy vọt đó.
 

Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đề nghị Samsung nên chuẩn bị cho nhân lực địa phương quản lý các nhà máy của mình tại Việt Nam, truyền đạt mong muốn “đào tạo và phát triển các nhà quản lý, lãnh đạo người Việt tại Samsung”.
 

Bark Tae-ho, cựu Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc, Chủ tịch Viện Thương mại Toàn cầu Lee & Ko thuộc Công ty luật Lee & Ko cho rằng, việc đào tạo nhân lực Việt Nam sẽ là chiến lược đôi bên cùng có lợi cho cả Samsung và Việt Nam: “Giáo dục công nghệ của các công ty nước ngoài là một chính sách công rất quan trọng của Việt Nam, vì trong nước có rất ít trường học hoặc cơ sở giảng dạy công nghệ. Nếu các công ty Hàn Quốc như Samsung Electronics có thể làm được điều này, nó sẽ giúp ích cho cả các công ty Việt Nam và Hàn Quốc. Nó cũng sẽ cải thiện thiện cảm của công chúng đối với các công ty Hàn Quốc. Tôi thực sự muốn khuyến khích điều này”./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn Nikkei Asia