Quân đội Australia và Nhật Bản đã tiến hành cuộc tập trận Trident 2023 ở Biển Hoa Nam (Biển Đông). Khái niệm về việc hai quốc gia cùng nhau tuần tra trong vùng biển sẽ gửi một thông điệp thống nhất tới Trung Quốc, nước duy trì sự hiện diện liên tục của hàng trăm tàu chiến trên Biển Đông để khẳng định chủ quyền của mình.
 

Cuộc tập trận Trident 2023 nằm trong hoạt động Triển khai tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương năm 2023 của Lực lượng phòng vệ trên biển Nhật Bản (JMSDF). Australia và Nhật Bản đều được coi là "Đối tác chiến lược đặc biệt" ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Cuộc tập trận này rất quan trọng đối với sự hợp tác chiến lược liên tục giữa Nhật Bản và Australia ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, và mang lại tiềm năng chiến lược đáng kể để thúc đẩy chủ nghĩa đa phương Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Tham gia cuộc tập trận có tàu khu trục HMAS Anzac (FFH150) của Hải quân Hoàng gia Australia, máy bay tuần tra biển P-8A Poseidon (MPA) của Không quân Hoàng gia Australia, tàu khu trục trực thăng JS Izumo (DDH-183) và tàu khu trục JS Samidare (DD-106) của JMSDF. Cuộc tập trận chú trọng vào các hoạt động chiến thuật như tác chiến chống tàu mặt nước và phòng không. Mối quan hệ giữa JMSDF và Lực lượng Hoàng gia Australia chưa bao giờ mạnh mẽ hoặc quan trọng hơn thế, và JMSDF sẽ hợp tác với Hải quân Hoàng gia Australia để cải thiện khả năng tương tác và hiểu biết lẫn nhau nhằm cải thiện môi trường an ninh của khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Cuộc tập trận diễn ra vào cuối tháng qua tại các tuyến đường thủy có tranh chấp chiến lược, tập trung vào các hoạt động chiến thuật như tác chiến chống tàu nổi và tác chiến phòng không. Sau khi cập cảng Việt Nam trong khuôn khổ Triển khai Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, tàu khu trục trực thăng JS Izumo và tàu khu trục JS Samidare của JMSDF, đã tham gia cuộc diễn tập huấn luyện song phương.

Australia, đồng minh của Nhật Bản, là một "đối tác chiến lược đặc biệt" ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, chia sẻ không chỉ các nguyên tắc chung mà còn chia sẻ các lợi ích chiến lược về an ninh. Nhật Bản và Australia đã cam kết tăng cường hợp tác ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, nơi Trung Quốc đang tăng cường sức mạnh quân sự và kinh tế. Hai nước cũng cam kết phản đối mạnh mẽ bất kỳ nỗ lực đơn phương nào nhằm thay đổi hiện trạng bằng vũ lực ở Biển Hoa Đông và Biển Đông - một sự ám chỉ ngầm đối với hoạt động gây hấn trên biển của Bắc Kinh ở những khu vực đó. Trong bối cảnh như vậy, cuộc tập trận quân sự chung sẽ cải thiện khả năng kết hợp của các đối tác để duy trì an ninh hàng hải và khả năng sẵn sàng ứng phó với bất kỳ tình huống bất ngờ nào trong khu vực.

Chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương táo bạo của Tokyo

Chiến lược mới của Nhật Bản được gọi là "Tương lai của Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương" (FOIP), như lời hứa của Thủ tướng Fumio Kishida trong Đối thoại Shangri-La năm ngoái tại Singapore. Nói một cách dễ hiểu, chiến lược mới thể hiện khái niệm trách nhiệm toàn cầu của Nhật Bản.

Theo Thủ tướng Kishida, Nhật Bản mong muốn đưa ra "một viễn cảnh định hướng" cho một thế giới đang trên bờ vực của "chia rẽ và đối đầu'.

Như đã thể hiện trong Nhóm Bộ tứ, chiến lược "Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở" của Nhật Bản đã phát triển có ý nghĩa kể từ năm 2016. Nhật Bản đã tuyên bố tăng đáng kể chi tiêu quốc phòng, Mỹ đã ký các thỏa thuận quốc phòng mới theo Thỏa thuận An ninh chung về thông tin quân sự (GSOMIA) và Thỏa thuận mua bán hàng hóa và dịch vụ chéo (ACSA), Trung Quốc đã tăng cường các cuộc xâm nhập chiến lược vào không phận Đài Loan và Australia đã hứa sẽ chi 368 tỷ AUD cho tàu ngầm hạt nhân trong tuyên bố chung về hiệp ước AUKUS vào tháng 3/2023.

Quân đội Nhật Bản đang cố gắng củng cố các nền tảng năng lực tấn công và "phản công" bằng cách ra tuyên bố cải cách quốc phòng vào tháng 12/2022. Thủ tướng Kishida đã cam kết chi 324 tỷ USD trong 5 năm tới để đáp ứng các tiêu chuẩn chi tiêu quốc phòng của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Nhật Bản đã tăng ngân sách quốc phòng lên 51,4 tỷ USD trong tài khóa 2023-2024, tăng 26% so với tài khóa trước. Nhật Bản muốn mua tên lửa tầm xa như Tomahawks và những vũ khí khác để cải thiện năng lực tấn công của mình. 

Australia tăng cường cam kết về an ninh hàng hải

Australia đã đề ra một tư thế phòng thủ quyết đoán hơn, trong đó sẽ ưu tiên các công nghệ mới, năng lực tấn công tầm xa và hàng hải trong bối cảnh nước này chuẩn bị chống lại các mối đe dọa một cách nhanh hơn, xa hơn và sát cánh cùng các đối tác khu vực trước những lo ngại về hoạt động phát triển quân sự nhanh chóng của Trung Quốc. Trong Đánh giá Chiến lược Quốc phòng (DSR) mới công bố hồi tháng 4, Australia xác định rằng nước này phải "tái định hình" do không còn được bảo vệ về mặt địa lý cũng như năng lực triển khai sức mạnh của các quốc gia khác còn bị hạn chế. Các biện pháp đơn phương gây bất ổn và mạnh mẽ ở Biển Hoa Đông có thể làm gia tăng quan hệ giữa các nước này. Các nước kịch liệt phản đối các yêu sách và hoạt động của Trung Quốc vi phạm luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS), phá hoại luật pháp, tiêu chuẩn và chuẩn mực quốc tế. Australia ưu tiên tăng cường can dự và hợp tác với các đồng minh ở Đông Nam Á và Thái Bình Dương để đối phó trước việc Trung Quốc ngày càng khẳng định chủ quyền đối với Biển Đông và mối nguy hiểm của nước này đối với trật tự toàn cầu dựa trên luật lệ. 

Tăng cường hợp tác quốc phòng

Thủ tướng Kishida và Thủ tướng Australia khi đó là Scott Morrison đã ký một thỏa thuận tiếp cận đối ứng (RAA) vào tháng 1/2022 để tạo điều kiện cho hoạt động triển khai quân đội tới nước của nhau cho các cuộc tập trận chung và hoạt động cứu trợ. RAA là hiệp ước phòng thủ chính thức thứ hai của Nhật Bản với một quốc gia khác, khẳng định vị thế của Australia là đối tác an ninh quan trọng thứ hai của nước này - sau Mỹ, đồng minh hiệp ước duy nhất của Nhật Bản. Các cuộc tập trận quân sự này sẽ củng cố Đối thoại An ninh Tứ giác (hay còn gọi là Nhóm Bộ tứ, gồm Ấn Độ, Australia, Mỹ và Nhật Bản). Bên cạnh đó, Đài Loan, Philippines, Brunei, Malaysia và Việt Nam đều tuyên bố chủ quyền đối với các khu vực ở Biển Đông đang tranh chấp.

Biển Đông đã trở thành nơi diễn ra các cuộc đối đầu chiến lược, đặc biệt là sau cuộc chiến ở Ukraine và khủng hoảng Eo biển Đài Loan. Các đối tác ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương đang cùng tiến hành các thỏa thuận quân sự để chống lại tham vọng hàng hải của Bắc Kinh, được gọi chiến lược "chuỗi ngọc trai".

Do vậy, cuộc tập trận quân sự chung Australia-Nhật Bản sẽ giải quyết các mục tiêu và mối quan tâm chung về an ninh hàng hải, cải thiện khả năng tương tác và liên lạc, thúc đẩy quan hệ đối tác cùng có lợi và thúc đẩy tự do hàng hải vì một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở. Mặt khác, cuộc tập trận sẽ gây ra nhiều căng thẳng hơn trong khu vực khi Trung Quốc sẽ bị kích động bởi các cuộc tập trận quân sự ở Biển Đông. Cuộc cạnh tranh hàng hải khốc liệt giữa Trung Quốc và Nhật Bản, cùng với phương Tây, sẽ dẫn đến hoạt động quân sự hóa ngày càng tăng ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn thefinancialexpress.com.bd