Tranh chấp ngày càng gia tăng ở Biển Hoa Nam (Biển Đông) có thể gây ra hậu quả đáng kể cho nỗ lực của Trung Quốc nhằm chiếm đoạt lãnh thổ từ Philippines và thậm chí gây ra xung đột quân sự giữa chế độ cộng sản với Mỹ.

Mike Mazza, nhà phân tích làm việc cho Viện Doanh nghiệp Mỹ nói với “Washington Examiner”: “Chúng ta đang ở thời điểm mà bước tiếp theo (của Trung Quốc) là sử dụng vũ lực chết người hoặc buộc phải rút lui… Và việc lùi bước là khả thi - không phải bởi Trung Quốc chưa bao giờ lùi bước trước bất cứ điều gì - dù đó thực sự không phải là phong cách của Tập Cận Bình. Có vẻ như cuối cùng bên nào đó sẽ gánh chịu hậu quả”.

Cuộc khủng hoảng đang âm ỉ cháy tại Bãi Cỏ Mây. Các tàu hải cảnh và dân quân biển Trung Quốc đã va chạm với một tàu tiếp tế và lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines khi nhóm này cố gắng tiếp tế cho tiền đồn quân sự trong khu vực tranh chấp. Trợ lý Giám đốc Hội đồng An ninh Quốc gia Philippines Jonathan Malaya trao đổi với báo giới ngày 24/10: “Các lãnh đạo đang xem xét thực hiện các bước đi kiên quyết hơn để đáp trả sự khiêu khích và gây hấn ngày càng gia tăng từ Trung Quốc”.

Mỹ có hiệp ước phòng thủ chung với Philippines và nhận thức được việc họ cần phải bác bỏ tham vọng yêu sách bành trướng cả Biển Đông của Trung Quốc. Những diễn biến tại Bãi Cỏ mây diễn ra chỉ vài ngày sau khi máy bay chiến đấu của Trung Quốc quấy rối máy bay giám sát của Canada đang tham gia sứ mệnh của Liên hợp quốc (LHQ) nhằm thực thi các lệnh trừng phạt đối với Triều Tiên, phản ánh thực tế Trung Quốc mở rộng mô hình và phạm vi hoạt động quanh quân đội Mỹ và đồng minh trong khu vực.

Tiến sĩ Ely Ratner, Giám đốc văn phòng An ninh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, Bộ Quốc phòng Mỹ, nói: “Chúng tôi hiểu rằng họ có tham vọng đẩy Mỹ khỏi khu vực… Họ tìm cách khoét sâu mâu thuẫn giữa Mỹ với các đồng minh và đối tác… Vì vậy, đây là hành vi thiếu chuẩn mực… một phần trong nỗ lực rộng lớn hơn của Trung Quốc nhằm tái định hình khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương thay vì mô hình Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở mà chúng tôi đang cố gắng xây dựng”.

Tranh cãi đang sôi sục trong bối cảnh Tổng thống Joe Biden đón tiếp một đồng minh quan trọng ở Thái Bình Dương là Thủ tướng Australia Anthony Albanese, trong chuyến thăm cấp nhà nước từ ngày 23/10. Vị Thủ tướng của quốc gia đóng vai trò quan trọng trong chiến lược của Mỹ nhằm giảm thiểu các mối đe dọa từ Trung Quốc này sẽ rời Washington cùng thời điểm nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc đến Mỹ để gặp Ngoại trưởng Antony Blinken và các quan chức khác.

Ông Albanese có kế hoạch thực hiện một chuyến đi riêng tới Bắc Kinh trong tháng tới nhằm giảm thiểu căng thẳng song phương. Ông Mazza bình luận: “Nỗ lực này sẽ đi ngược lại các đòi hỏi của Mỹ và lợi ích của Australia trong việc ứng phó với những diễn biến ở Biển Đông theo cách có lợi cho Mỹ và Philippines… Dù tuyên bố chung có như thế nào, cũng nên hy vọng về những nội dung rõ ràng và cụ thể. Nếu không, những bình luận mơ hồ về nhu cầu tự do hàng hải ở Biển Đông, sẽ là một sự thất vọng đối với chính quyền Biden”.

Các vụ va chạm giữa Trung Quốc và Philippines cuối tuần qua khiến chính quyền Biden phải cảnh báo Bắc Kinh rằng “các cuộc tấn công vũ trang vào lực lượng vũ trang, tàu công cộng và máy bay của Philippines, bao gồm cả lực lượng bảo vệ bờ biển của nước này, ở bất kỳ đâu trên Biển Đông” đều có thể kích hoạt hiệp ước phòng thủ chung giữa Philippines và Mỹ. Ông Malaya cho rằng Hiệp ước phòng thủ chung Mỹ-Philippines (MDT) quy định “một cuộc tấn công vũ trang vào tàu công cộng của Philippines” là điều kiện đủ để kích hoạt hiệp ước, song “không có cuộc tấn công vũ trang nào nên sẽ không có cơ sở để kích hoạt MDT”.

Tuy nhiên, những đánh giá này không làm hạ nhiệt những nỗ lực cần có kế hoạch quản lý “xung đột cường độ chậm” của Trung Quốc . Nhà nghiên cứu Andrew Scobell bình luận: “Người Trung Quốc nghĩ rằng họ đã hiểu được điều này... Họ khá tự tin rằng họ biết cách giữ mọi thứ dưới ngưỡng xung đột hoàn toàn”./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn washingtonexaminer.com