Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) tiếng Khmer mới đây đăng tải bài viết với tiêu đề “Liên hợp quốc cảnh báo hoạt động rửa tiền và giao dịch ngân hàng bất hợp pháp ngày càng gia tăng tại các sòng bạc ở lưu vực sông Mekong”, dẫn tuyên bố của giới chức Liên hợp quốc (LHQ) cho biết các băng nhóm tội phạm xuyên quốc gia đang sử dụng lĩnh vực cờ bạc trực tuyến đang phát triển mạnh ở Đông Nam Á như một hệ thống ngân hàng ngầm phục vụ hoạt động chuyển tiền và rửa tiền, nội dung như sau:

Giao dịch ngoài luồng hàng tỷ USD

Theo kết quả nghiên cứu và phân tích mới, bao gồm cả thông tin điều tra mới nhất từ chính quyền địa phương, Cơ quan Phòng chống Ma tuý và Tội phạm LHQ (UNODC) tin rằng các sòng bạc và trang web đánh bạc trực tuyến ở khu vực Đông Nam Á đang lưu hành hàng tỷ USD từ các hoạt động đánh bạc trái phép, buôn bán ma túy, lừa đảo trực tuyến và các mạng lưới tội phạm khác. Phân tích cho thấy các nền tảng kỹ thuật số đã giúp thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực cờ bạc trực tuyến và đang gây khó khăn cho cơ quan quản lý trong việc theo dõi và ngăn chặn dòng tiền bẩn này.

Trong một báo cáo chia sẻ với VOA, giới chức LHQ đề cập đến hệ thông ngân hàng ngoài luồng với “quy mô khổng lồ”, phần lớn bám rễ ở các quốc gia vùng hạ lưu sông Mekong như Campuchia, Lào, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam. Ông Benedikt Hofmann, Phó trưởng đại diện UNODC ở Đông Nam Á và Thái Bình Dương đề cập đến phát hiện về “những thay đổi lớn trong phương thức hoạt động của các băng nhóm tội phạm ở lưu vực sông Mekong trong sử dụng công nghệ, nhằm không chỉ mở rộng hoạt động và doanh thu, mà còn hình thành hệ thống ngân hàng để chuyển những khoản tiền lớn với quy mô không thể xác định được”.

UNODC cho biết lĩnh vực cờ bạc trong khu vực này đã bùng phát khi chính phủ Trung Quốc triển khai trấn áp hoạt động cờ bạc bất hợp pháp và chuyển tiền xuyên quốc gia khoảng sáu năm trước. Một số nhà điều hành hoạt động cờ bạc vốn tìm kiếm những quốc gia có luật pháp lỏng lẻo đã tìm đến lưu vực sông Mekong. Sau đó, cuộc khủng hoảng COVID-19 với các lệnh hạn chế đi lại khiến họ chuyển hướng sang cờ bạc trực tuyến và thúc đẩy lĩnh vực ngân hàng ngoài luồng.

Hofmann cho rằng các sòng bạc từ lâu đã đóng vai trò trong hoạt động rửa tiền ở khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, sự gia tăng của cờ bạc trực tuyến đã thúc đẩy hoạt động rửa tiền phát triển với những phương thức rất khó đoán định. Ông nêu rõ: “Lượng tiền được chuyển với số lượng rất lớn thông qua các giao dịch nặc danh, trong điều kiện kiểm soát và tiêu chuẩn ràng buộc hết sức hạn chế, cùng sự dễ dàng trong việc thực hiện các giao dịch xuyên biên giới khiến ngành công nghiệp trò chơi trực tuyến hấp dẫn những người muốn che dấu hoạt động chuyển tiền”.

Mánh lới kinh doanh

UNODC cho biết một trong những hệ lụy lớn nhất của lĩnh vực này là ở chỗ khách hàng có thể gửi tiền vào tài khoản của một nhà điều hành cờ bạc ở một khu vực thẩm quyền nào đó và rút một khoản tiền tương ứng từ tài khoản thứ hai ở một khu vực thẩm quyền khác dưới sự hỗ trợ của cùng một nhà điều hành. Trong khi đó, giới chức địa phương cho biết điều đó diễn ra phù hợp với mục tiêu của hoạt động cờ bạc khi loại hình dịch vụ này đang ngày càng được sử dụng cho mục đích chuyển tiền và rửa tiền.

Một mối quan ngại lớn khác được đặt ra là các chương trình máy tính và dịch vụ phục vụ quản lý các trang web đánh bạc trực tuyến vốn dĩ phức tạp có thể được mua từ một nhà cung cấp và được thiết lập chỉ trong vòng hai hoặc ba tuần, chẳng hạn như việc mua tên doanh nghiệp phục vụ hoạt động kinh doanh này. Điều đó giúp các băng nhóm tội phạm không thành thạo về công nghệ thông tin cũng có thể tự mở các sòng bạc trực tuyến nhằm che đậy các giao dịch chuyển tiền của chúng.

Bà Amanda Gore, chuyên gia kế toán và là Giám đốc Trung tâm Phát triển Toàn cầu, một tổ chức chuyên nghiên cứu về tội phạm tài chính ở châu Á và các khu vực khác, cho rằng xu hướng gia tăng của loại tiền kỹ thuật số - vốn rất khó đoán định, cũng là một trong những nhân tố thúc đẩy hoạt động này. Trao đổi với VOA, Gore cho biết: “Nếu bạn bỏ tiền vào sòng bạc và sau đó bạn rút tiền dưới một hình thức khác, như gửi tiền bằng thẻ tín dụng và rút tiền dưới dạng tiền kỹ thuật số chẳng hạn, làm sao bạn có thể chứng minh đó là một người? Và bạn hoàn toàn có thể trả tiền cho một người khác như một phần của giao dịch buôn bán ma túy”.

Theo Amanda Gore, các nguyên tắc gửi và rút tiền từ sòng bạc và trang web cờ bạc có điểm khác biệt ở mỗi quốc gia, song “nếu bạn có thể sử dụng phương thức thanh toán khác, nó có thể gây ra vấn đề lớn đối với hoạt động rửa tiền”.

Cơ quan chức năng vẫn chưa thể xác định chính xác số tiền được rửa thông qua hệ thống ngân hàng bất hợp pháp ở Đông Nam Á. Tuy nhiên, UNODC cho biết một số vụ việc lớn được ghi nhận trong những năm gần đây cho thấy quy mô rửa tiền có thể lên đến hàng tỷ USD mỗi năm. Chẳng hạn, vào tháng 1/2023, một tòa án ở Macau đã kết án Alvin Chau về tội danh cầm đầu hoạt động đánh bạc trái phép với số tiền cá cược lên đến hơn 105 tỷ USD. Cách đây mấy tháng, một tòa án ở Trung Quốc Đại lục đã kết án 36 đối tượng khác liên quan đường dây tội phạm này. Cáo buộc bao gồm các khoản thanh toán xuyên quốc gia bất hợp pháp trị giá ít nhất 160 triệu USD thông qua các phòng VIP và các trang web cờ bạc trực tuyến được điều hành bởi các sòng bạc ở Campuchia, Philippines và Việt Nam.

Hồi tháng 7, Thái Lan đã bắt giữ Kuo Che-min, đến tháng 10 vừa qua dẫn độ đối tượng về Đài Loan, nơi nhà chức trách muốn khởi tố đối tượng này với tội danh điều hành một mạng lưới cờ bạc trực tuyến và mạng lưới ngân hàng bất hợp pháp quy mô lớn có căn cứ điều hành từ một sòng bạc ở Campuchia. Chính quyền Thái Lan cho biết đối tượng này có thể đã rửa tiền với số lượng trị giá hơn nửa tỷ USD thông qua hoạt động trên.

Trong khi đó, Cảnh sát Đài Loan nghi ngờ một đối tượng tên Kuo đã hợp tác với Lin Pin-Wen, một thành viên của mạng lưới tội phạm được biết đến với tên gọi Heavenly Way ở Đài Loan, vốn liên quan đến một số vụ buôn bán ma túy. Đối tượng Lin Pin-Wen đã bị bắt ở Đài Loan vào tháng 11 năm ngoái với cùng tội danh như Kuo.

Bà Gore cho biết những vụ việc này chỉ phơi bày một phần trong số những vụ việc lớn chưa bị phanh phui, đồng thời bày tỏ đồng tình với nhận định của UNODC, cho rằng vấn đề đang ngày càng trở nên tồi tệ.

"Thoát bằng cửa sau"

Ngoài lưu vực sông Mekong, Philippines cũng nổi lên như một trong những tụ điểm chính của hệ thống ngân hàng ngoài luồng trong khu vực. Hồi năm 2016, chính quyền Manila bắt đầu cấp phép cho các nhà điều hành cờ bạc nước ngoài từ Philippines (POGOs) nhằm vào các con bạc nước ngoài, cùng kỳ vọng tạo việc làm và thu nhập trong nước.

Theo báo cáo năm 2022 do Gore đồng soạn thảo, những nghi ngờ về việc sử dụng giấy phép sai mục đích đã được các công ty địa phương đệ trình lên chính phủ và giới chức sở tại đã kết nối các vụ việc với hoạt động buôn bán ma túy và rửa tiền. Một báo cáo khác trong năm nay của Hội đồng chống rửa tiền Philippines cho thấy mức độ gia tăng nhanh chóng của việc sử dụng giấy phép sai mục đích so với những năm 2021 và 2022.

Bà Michelle Sabino, phát ngôn viên của cơ quan phòng chống tội phạm trên không gian mạng thuộc Cảnh sát Quốc gia Philippines thừa nhận “Vấn đề đang trở nên tồi tệ hơn”, song lại đổ lỗi cho việc cấp giấy phép hoạt động cờ bạc nước ngoài từ Philippines (POGOs). Bà nói với VOA: “Đây là cách thức, là cửa ngõ để các đối tượng, mạng lưới tội phạm có thể rửa tiền. Họ núp đằng sau các hoạt động cờ bạc hợp pháp ở nước ngoài. Tuy nhiên, đứng sau các hoạt động này có những công ty khác đang hoạt động bất hợp pháp”.

Nhận thức được những lỗ hổng của hệ thống này, chính phủ Philippines bắt đầu thắt chặt việc cấp giấy phép hoạt động cờ bạc ở nước ngoài khi cuộc khủng hoảng COVID-19 bùng phát. Theo Gore, chính động thái này đã khiến một số nhà điều hành hoạt động cờ bạc phải chuyển đến Campuchia, trong bối cảnh các cuộc ra quân trấn áp của chính quyền Trung Quốc trong những năm trước khiến họ phải di chuyển sang Đông Nam Á.

Bà Gore và UNODC cho biết đợt trấn áp thứ hai của chính phủ Philippines trong năm nay đang thúc đẩy các nhà cái chuyển hướng hoạt động sang Lào và Myanmar. Ông Hofmann nhận định: “Đây là lý do giải thích vì sao một giải pháp ứng phó toàn diện mang tính khu vực là hết sức quan trọng. Nỗ lực riêng lẻ của mỗi quốc gia chỉ khiến vấn đề thoát ra bằng cửa sau mà thôi”.

UNODC hiện đang điều phối hoạt động ứng phó chung. Cơ quan này đã tổ chức một hội thảo về chống hoạt động giao dịch ngân hàng bất hợp pháp thông qua lĩnh vực cờ bạc với các cơ quan chức năng đến từ Lào, Malaysia, Philippines và Thái Lan vào năm ngoái và đang lên kế hoạch tổ chức thêm nhiều hội thảo khác./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn VOA