Thủ tướng Australia Anthony Albanese đã bác bỏ lo ngại về việc thỏa thuận tàu ngầm hạt nhân AUKUS có thể bị đe dọa do chi phí tăng cao từ thuế quan, đồng thời khẳng định cam kết của Úc trong việc tăng cường năng lực quốc phòng.

Tranh cãi về thuế quan và chi phí

Theo một nhà lập pháp Hoa Kỳ, hơn 35% thép và nhôm sử dụng trong đóng tàu ngầm của Mỹ có nguồn gốc từ Anh và Canada - những quốc gia đang chịu thuế quan từ thời chính quyền Trump. Điều này dấy lên quan ngại về khả năng đội giá các tàu ngầm lớp Virginia mà Úc dự kiến mua trong khuôn khổ AUKUS.

Tuy nhiên, Thủ tướng Albanese khẳng định: "Tôi tự tin về AUKUS. Đây là thỏa thuận mang lại lợi ích cho cả Úc và Hoa Kỳ". Ông nhấn mạnh các cuộc trao đổi gần đây với cựu Tổng thống Joe Biden và lãnh đạo Quốc hội Mỹ đã củng cố mối quan hệ đối tác này.

Chỉ trích từ phe đối lập

Lãnh đạo Đảng Tự do Peter Dutton cáo buộc chính phủ Lao động đang "làm suy yếu" ngân sách quốc phòng để chi trả cho AUKUS: "Nếu các đối tác nhận thấy Úc không nghiêm túc, tại sao họ phải tiếp tục?" Ông cũng chỉ trích mức chi tiêu quốc phòng hiện ở khoảng 2% GDP là không đủ, dù chính phủ cam kết tăng lên 2.3% vào cuối thập kỷ.

Thách thức phía trước

Tiến sĩ Euan Graham từ Viện Chính sách Chiến lược Úc cảnh báo: "Úc cần đẩy nhanh năng lực quốc phòng trước các mối đe dọa an ninh khu vực". Trong khi đó, Mạng lưới Úc Độc lập và Hòa bình kêu gọi một cuộc điều tra độc lập về AUKUS do thiếu giám sát nghị viện.

Theo kế hoạch, Úc sẽ nhận 3 tàu ngầm lớp Virginia từ Mỹ vào đầu những năm 2030, trước khi tự đóng hạm đội mới từ năm 2040. Tuy nhiên, tình trạng chậm trễ trong sản xuất tàu ngầm tại Mỹ và khả năng hủy bỏ thỏa thuận nếu lợi ích an ninh Mỹ bị đe dọa vẫn là những rủi ro tiềm ẩn.

Đáng chú ý, tỷ phú Elon Musk đã được giao nhiệm vụ xem xét quy trình mua sắm tàu ngầm nhằm cắt giảm chi phí - một động thái được kỳ vọng sẽ giảm bớt gánh nặng tài chính cho thỏa thuận AUKUS./.