Úc phải tự mình đối phó ảnh hưởng Trung Quốc ở Thái Bình Dương khi Trump không quan tâm, giữa thất bại ngoại giao tại Vanuatu-PNG và thách thức với AUKUS.

Trước thềm cuộc gặp Tổng thống Donald Trump vào tháng 10/2025, Thủ tướng Anthony Albanese đối mặt thách thức lớn: sự thờ ơ của Trump với Thái Bình Dương buộc Úc phải tự mình đối phó ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc. Các chuyên gia cảnh báo, thời kỳ Úc làm “cảnh sát trưởng” thay Mỹ ở khu vực đã qua, đòi hỏi Canberra hành động độc lập hơn để duy trì ảnh hưởng.

Oliver Nobetau, Giám đốc mạng lưới AUS-PNG tại Viện Lowy, thẳng thắn: “Tôi không nghĩ Trump thực sự quan tâm. Chúng tôi phải liên tục nhắc nhở ông ấy rằng Thái Bình Dương vẫn tồn tại.” Quan điểm trái ngược về biến đổi khí hậu càng làm phức tạp vấn đề: Trump gọi đó là “trò lừa đảo” tại Liên Hợp Quốc, trong khi Albanese nhấn mạnh đây là “mối đe dọa hiện hữu” với các quốc đảo, cần hành động để giữ uy tín khu vực.

Thất bại ngoại giao gần đây làm nổi bật khó khăn. Tháng 9/2025, tại Vanuatu, Thỏa thuận Nakamal trị giá 500 triệu AUD bị hoãn do lo ngại hạn chế tài trợ từ các nước khác, đặc biệt Trung Quốc. Nobetau cáo buộc Bắc Kinh tác động ngăn chặn. Hai tuần sau, Vanuatu ký thỏa thuận 700.000 USD với Trung Quốc, nhận xe máy cảnh sát và drone. Bộ trưởng Cảnh sát Vanuatu Andrew Napuat chỉ trích Bộ trưởng Thái Bình Dương Úc Pat Conroy thiếu tôn trọng chủ quyền. Tương tự, tại Papua New Guinea, thỏa thuận an ninh Pukpuk nhân kỷ niệm 50 năm độc lập cũng bị trì hoãn, dù có thể ký vào tháng 10.

Cựu Đại sứ Úc Arthur Sinodinos nhấn mạnh, cuộc gặp Nhà Trắng cần ưu tiên củng cố các thỏa thuận an ninh, đặc biệt AUKUS, hiện bị chính quyền Trump xem xét lại. Ông lưu ý: “Đây là sân sau của chúng ta; Mỹ mong Úc dẫn dắt Thái Bình Dương.” Albanese có thể đáp trả rằng Úc đang lấp khoảng trống do Mỹ cắt giảm viện trợ. Thương mại, như thuế 100% lên dược phẩm Úc, cũng sẽ được thảo luận.

Cựu ngoại giao Mark Watson gọi đây là “cuộc gặp được mong đợi nhất”, nhấn mạnh cần xác nhận cam kết của Mỹ với AUKUS. Lịch trình dày đặc của Albanese tại APEC, ASEAN, G20 tiếp theo có thể tạo cơ hội gặp Trump, dù Thái Bình Dương không phải ưu tiên của ông. Úc cần chiến lược tinh tế: củng cố quan hệ khu vực mà không làm phật lòng Trump, đồng thời đối phó ảnh hưởng Trung Quốc ngày càng mạnh./.