Theo mạng tin abc.net.au, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cảnh báo rằng mức độ rủi ro trong thị trường nhà ở của Australia cao thứ hai trong số các nước phát triển.

Theo IMF, các hộ gia đình ở Australia có khoản vay thế chấp sẽ phải đối mặt có nguy cơ vỡ nợ cao hơn, do nợ hộ gia đình và lãi suất tăng góp phần làm tăng tỷ lệ thế chấp và giá nhà phi mã. IMF cũng cảnh báo rằng các nền kinh tế có giá nhà và nợ hộ gia đình cao hơn sẽ "đặc biệt dễ bị tổn thương" trước các căng thẳng tài chính, mặc dù IMF lưu ý rằng các ngân hàng hiện được vốn hóa tốt hơn so với thời kỳ khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Tuy nhiên, cảnh báo của IMF được đưa ra khi một số nhà kinh tế cho rằng sự sụt giảm đáng kể gần đây về giá bất động sản ở Australia có thể đã kết thúc, và thị trường nhà ở của Australia bắt đầu có thể phục hồi.

* Rủi ro gia tăng trên thị trường nhà ở

IMF đã xác định các quốc gia có thị trường nhà ở rủi ro cao nhất bằng cách áp dụng 5 chỉ số rủi ro cho hàng chục nền kinh tế phát triển. Australia có mức rủi ro thị trường nhà ở cao thứ hai trong số các nền kinh tế phát triển trên thế giới, sau Canada; tiếp theo là Luxembourg, Na Uy, Thụy Điển và Hà Lan. Nhìn chung, 6 quốc gia này là những quốc gia duy nhất có chỉ số "đỏ đậm" - báo hiệu mức rủi ro thị trường nhà ở cao nhất có thể.

IMF nhận định rằng các nền kinh tế có nợ hộ gia đình cao và tỷ lệ nợ được phát hành theo lãi suất thả nổi lớn sẽ phải đối mặt với các khoản thanh toán thế chấp cao hơn, với nguy cơ trải qua làn sóng vỡ nợ cao hơn… Các nền kinh tế có giá nhà tăng cao và mức nợ hộ gia đình cao với mức lãi suất thả nổi đặc biệt dễ bị tổn thương trước bất kỳ căng thẳng nào của khu vực tài chính. Cả hai nhận định này đều đúng với tình hình của Australia.

Báo cáo của IMF cũng lưu ý rằng các hộ gia đình Australia nằm trong số những người mắc nợ nhiều nhất ở các nước phát triển, mang mức nợ tồn đọng rủi ro nhất tính theo tỷ lệ phần trăm của tổng thu nhập khả dụng.

IMF cho biết, trong đại dịch COVID-19, giá nhà đã tăng lên mức kỷ lục ở nhiều quốc gia, đặc biệt là ở các nền kinh tế tiên tiến. Tuy nhiên, trong quý II/2022, giá nhà thực tế hàng quý đã giảm, với khoảng 2/3 nền kinh tế có mức tăng trưởng âm và phần còn lại tăng trưởng dương nhưng có chiều hướng tăng chậm lại. Trong số các nền kinh tế tiên tiến, sự suy giảm của thị trường nhà đất rõ rệt hơn ở những nền kinh tế có dấu hiệu định giá quá cao trước và trong đại dịch. Nếu lãi suất thế chấp tiếp tục tăng, nhu cầu vay và giá nhà có thể sẽ yếu hơn nữa.

IMF cho biết, tại các nền kinh tế mà giá nhà tăng nhanh và khả năng chi trả giảm trong thời kỳ đại dịch, nhưng mức nợ hộ gia đình vẫn ở mức "vừa phải" cho đến khi bắt đầu thắt chặt tiền tệ gần đây, giá bất động sản dự kiến sẽ giảm dần và điều đó có thể cải thiện khả năng chi trả cho nhà ở tại các quốc gia đó.

IMF cho biết, giá nhà giảm liên tục sẽ khó có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng tài chính như cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2007-2008, bởi vì các tiêu chuẩn bảo lãnh của các ngân hàng ở nhiều nền kinh tế tiên tiến ngày nay được xiết chặt hơn so với trước đây.

IMF lưu ý: "Tuy nhiên, tỷ lệ nợ trên thu nhập hộ gia đình trung bình ở các quốc gia vào năm 2022 ngang bằng với tỷ lệ năm 2007, chủ yếu là do các hộ gia đình ở các nền kinh tế đã thoát khỏi gánh nặng của cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu và từ đó đã vay mượn đáng kể”. 

* Suy thoái kinh tế toàn cầu đang cận kề

Giá nhà và nợ hộ gia đình không phải là yếu tố kinh tế duy nhất gặp rủi ro. IMF cũng cảnh báo triển vọng toàn cầu đối với nền kinh tế thế giới đang trở nên u ám hơn trong điều kiện kinh tế hiện tại. Tổ chức này đã hạ triển vọng tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2023 xuống 2,8% (giảm 0,1 điểm phần trăm so với dự báo hồi tháng 1/2023), với triển vọng tăng trưởng toàn cầu trung hạn ở mức thấp nhất trong hơn 30 năm.

IMF cảnh báo rằng lạm phát cao vẫn chưa được chế ngự, mặc dù lãi suất tăng mạnh trên toàn cầu, bao gồm cả Ngân hàng Dự trữ Australia (RBA, ngân hàng trung ương).

Nền kinh tế Australia sẽ chậm lại đáng kể trong năm nay theo dự báo của IMF, dự kiến nền kinh tế của nước này chỉ tăng trưởng 1,6%, và 1,7% vào năm 2024. Những bất ổn gần đây trong lĩnh vực tài chính toàn cầu, xuất phát từ sự sụp đổ của ngân hàng Silicon Valley Bank (SVB) và ngân hàng Signature Bank ở Mỹ, và gói cứu trợ của Credit Suisse, đã khiến IMF cảnh báo khả năng xảy ra một cú sốc tài chính khác từ cuộc khủng hoảng ngân hàng là 15%, điều này sẽ gây ra một cuộc suy thoái toàn cầu.

Bộ trưởng Tài chính Australia Jim Chalmers ngày 12/4 cho biết, Australia sẽ không tránh khỏi suy thoái kinh tế toàn cầu cũng như các tác động của nó, mặc dù số liệu thất nghiệp thấp và tăng trưởng tiền lương tăng chậm. Ông nói: “Bộ Tài chính dự báo nền kinh tế Australia sẽ chậm lại đáng kể vào cuối năm nay do nền kinh tế toàn cầu đang tăng chậm lại và tác động của lãi suất cao hơn ở trong nước. Dù chúng ta có một số lợi thế và lạc quan về tương lai, nhưng chúng ta cần phải thực tế về những điều kiện toàn cầu này và tác động của nó đối với Australia".

Ông Chalmers cho biết, Australia vẫn có thể tránh được suy thoái như đã xảy ra với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008, nhưng tăng trưởng kinh tế sẽ chậm lại đáng kể trong những tháng tới. Ông nêu rõ: “Bộ Tài chính và Ngân hàng Dự trữ cho rằng sẽ không xảy ra một cuộc suy thoái ở trong nước, nhưng nền kinh tế sẽ tăng trưởng chậm lại. Đó là lý do tại sao ngân sách này rất quan trọng trong thời gian chưa đầy 4 tuần, bởi vì những gì chúng ta cần làm là cung cấp một số cứu trợ chi phí sinh hoạt có trách nhiệm mà không làm tăng thêm lạm phát. Chúng ta cần đặt nền móng cho sự phát triển trong tương lai của nền kinh tế, đồng thời cố gắng làm cho bản thân trở nên kiên cường hơn trước những cú sốc quốc tế như thế này". 

* Giá nhà liệu có chạm mức thấp?

Số liệu của công ty phân tích thị trường bất động sản CoreLogic từ tháng 3/2023 cho thấy mức tăng giá nhà đầu tiên trên toàn quốc trong 11 tháng, với Sydney dẫn đầu. Với việc Ngân hàng Dự trữ Australia giữ nguyên lãi suất trong tháng 4/2023 và các nhà kinh tế tin rằng tỷ lệ tiền mặt đang gần đạt mức cao nhất, điều này đã khiến các nhà kinh tế xem xét giảm nhẹ dự báo của họ về giá nhà.

Phó Giám đốc phụ trách kinh tế của công ty dịch vụ tài chính AMP, Diana Mousina, cho biết giá nhà có thể sẽ giảm. Bà Mousina lưu ý một số nhược điểm trong ngắn hạn đối với giá nhà, vì tác động của việc RBA tăng lãi suất có thể dẫn đến một số hoạt động bán ra bổ sung và việc tăng lãi suất đã dẫn đến khả năng đi vay giảm 27%.

Mặc dù một số nhà kinh tế coi dữ liệu CoreLogic là bằng chứng cho thấy giá nhà có thể đã chạm đáy, nhưng chuyên gia Marcel Thieliant từ công ty tư vấn kinh tế Capital Economics vẫn hoài nghi. Ông không tin rằng các số liệu trong tháng 3/2023 là bằng chứng về sự phục hồi bền vững của giá cả và cho rằng chúng sẽ tiếp tục giảm. Ông nói: “Khả năng chi trả sẽ trở nên căng thẳng nhất kể từ đầu những năm 1990 và nếu tỷ lệ thất nghiệp tăng nhanh như chúng ta dự đoán, giá nhà gần như chắc chắn sẽ bắt đầu giảm trở lại”.

Ông Thieliant cho biết, các dự báo hiện tại của ông cho thấy giá nhà sẽ giảm 7% so với mức của tháng 3/2023, tức là giảm 15% so với mức đỉnh của năm 2022. Ông nói: "Dự báo của chúng tôi ngụ ý rằng tỷ lệ thu nhập cần thiết để trả thế chấp cho một (ngôi nhà) có giá trung bình sẽ giảm xuống khoảng 35% vào năm 2025, vẫn cao hơn mức trung bình dài hạn là 30,5%. Theo đó, những rủi ro về giá nhà giảm thậm chí nhiều hơn". Theo ông, giá có thể tăng trở lại thậm chí còn ít hơn so với tình trạng suy thoái hiện nay. Ông kết luận: “Chúng tôi đã dự báo mức tăng nhẹ 2,5% trong 12 tháng đầu tiên của đợt phục hồi thị trường nhà ở sắp tới”./.

Thoibaovietuc.com/Nguồn abc