Úc triển khai Chương trình Thu hút Tài năng Toàn cầu để lôi kéo các nhà khoa học Mỹ, khi Quỹ Khoa học Quốc gia Hoa Kỳ bị cắt giảm tài trợ nghiêm trọng. Cơ hội này giúp củng cố vị thế khoa học của Úc trên toàn cầu.

Khoa học tại Hoa Kỳ đang đối mặt với khủng hoảng khi Quỹ Khoa học Quốc gia (NSF) chịu cắt giảm ngân sách nghiêm trọng dưới chính quyền hiện tại, ảnh hưởng đến khoảng 280.000 nhà khoa học và kỹ sư. Hàng tỷ USD tài trợ cho bệnh viện, trường đại học và viện nghiên cứu cũng bị đề xuất cắt giảm, khiến hơn 75% nhà nghiên cứu Mỹ cân nhắc rời bỏ đất nước, theo khảo sát của Nature vào tháng 3 năm 2025. Tình trạng này mở ra cơ hội cho các quốc gia như Úc, Canada, và Liên minh châu Âu (EU) thu hút nhân tài khoa học hàng đầu.

Ủy ban Châu Âu đã công bố gói tài trợ 500 triệu euro “Choose Europe” vào tháng 5 năm 2025, cung cấp trợ cấp cao, hợp đồng dài hạn và giảm rào cản pháp lý để thu hút nhà nghiên cứu. Canada triển khai chương trình huy động 30 triệu CAD tại Mạng lưới Bệnh viện Đại học Toronto, tập trung vào nhân tài y khoa. Trung Quốc cũng đẩy mạnh tuyển dụng với các chương trình lương cao, đặc biệt nhắm đến các nhà khoa học gốc Hoa rời Mỹ.

Tại Úc, Viện Hàn lâm Khoa học Úc đã ra mắt Chương trình Thu hút Tài năng Toàn cầu, cung cấp gói tái định cư, tài trợ nghiên cứu và hỗ trợ gia đình cho các nhà khoa học quốc tế, đặc biệt từ Mỹ. Chương trình này không chỉ nhằm lôi kéo nhân tài nước ngoài mà còn khuyến khích các nhà khoa học Úc trở về từ Mỹ. Với 386 triệu AUD tài trợ nghiên cứu từ Mỹ, Úc lo ngại về tác động của khủng hoảng tài trợ nhưng cũng nhận thấy cơ hội để củng cố vị thế khoa học.

Úc đang đẩy mạnh hợp tác quốc tế thông qua Quỹ Ngoại giao Khoa học và Công nghệ Toàn cầu, hợp tác với Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và EU trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, sản xuất tiên tiến và năng lượng hydro. Nước này có thế mạnh trong nghiên cứu năng lượng tái tạo, công nghệ pin, và quản lý thiên tai như cháy rừng, lũ lụt, hạn hán, cùng với nghiên cứu đại dương và khí quyển. Các tấm pin mặt trời do Úc phát minh chiếm phần lớn thị trường toàn cầu, khẳng định vị thế khoa học của quốc gia.

Cộng đồng khoa học Úc nhận định đây là cơ hội hiếm có để định vị Úc là trung tâm khoa học và công nghệ khu vực, tận dụng sự rút lui của Mỹ khỏi hợp tác quốc tế. Tuy nhiên, cần hành động nhanh chóng và chiến lược để cạnh tranh với các quốc gia khác trong cuộc đua thu hút nhân tài./.