Thủ tướng Úc Anthony Albanese kết thúc chuyến thăm 6 ngày tại Trung Quốc, ca ngợi sự phát triển của nước này và thúc đẩy thương mại, du lịch. Ông nêu quan ngại về Đài Loan với Tập Cận Bình, nhấn mạnh đối thoại để duy trì hòa bình khu vực.

Thủ tướng Úc Anthony Albanese đã kết thúc chuyến thăm cấp nhà nước kéo dài 6 ngày tại Trung Quốc (12-18/7/2025), với các điểm dừng tại Thượng Hải, Bắc Kinh và Thành Đô, nhằm tăng cường quan hệ kinh tế và đối thoại với đối tác thương mại lớn nhất của Úc. Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị và sự khó lường từ chính quyền Trump, ông Albanese nhấn mạnh tầm quan trọng của thương mại và quan hệ giữa người dân để duy trì hòa bình, đồng thời nêu quan ngại về tham vọng quân sự của Trung Quốc, đặc biệt liên quan đến Đài Loan, trong cuộc gặp với Chủ tịch Tập Cận Bình.

Chuyến thăm và ngoại giao

Tại Bắc Kinh, Albanese có cuộc gặp trực tiếp lần thứ tư với Tập Cận Bình, bao gồm một bữa trưa riêng tư tại Đại lễ đường Nhân dân, thể hiện sự nồng ấm hiếm thấy từ phía Trung Quốc. Ông cũng gặp Thủ tướng Lý Cường và Chủ tịch Ủy ban Thường vụ Quốc hội Triệu Lạc Tế, ký kết sáu thỏa thuận hợp tác về du lịch, nông nghiệp và năng lượng xanh. Chuyến thăm bao gồm các sự kiện quảng bá thương mại với lãnh đạo doanh nghiệp từ Rio Tinto, BHP, và Macquarie, cùng các hoạt động văn hóa như tham quan Vạn Lý Trường Thành và trung tâm bảo tồn gấu trúc ở Thành Đô, gợi nhớ các chuyến thăm lịch sử của Gough Whitlam.

Phát biểu từ cầu Anshun, Thành Đô, Albanese ca ngợi sự phát triển “năng động và sáng tạo” của Trung Quốc, đặc biệt là kiến trúc hiện đại của thành phố. Ông mô tả tâm trạng của Trung Quốc là “tự tin” trong vai trò siêu cường toàn cầu đang trỗi dậy, nhưng tránh gọi Tập Cận Bình là “người bạn,” thay vào đó nhấn mạnh mối quan hệ “nồng ấm và hấp dẫn” qua bốn cuộc gặp song phương và các tương tác không chính thức. Ông cũng ghi nhận lời chúc mừng nồng nhiệt từ ông Tập Cận Bình sau chiến thắng bầu cử của Đảng Lao động tháng 5/2025.

Thương mại và quan hệ kinh tế

Trung Quốc chiếm gần 1/3 tổng thương mại của Úc (312 tỷ USD năm 2024), với Úc cung cấp hơn 50% quặng sắt nhập khẩu và đón 860.000 lượt khách du lịch Trung Quốc (9,2 tỷ AUD). Albanese nhấn mạnh tiềm năng hợp tác trong năng lượng xanh, với Trung Quốc dẫn đầu sản xuất xe điện (70%) và pin mặt trời (80%). Các thỏa thuận mới về du lịch và nông nghiệp, như xuất khẩu táo Úc và táo đỏ Trung Quốc, cùng việc thiết lập Đối thoại Chính sách Giảm phát thải Thép, củng cố mối quan hệ kinh tế. Tuy nhiên, Albanese từ chối đề xuất của Trung Quốc về mở rộng hiệp định thương mại tự do sang lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, do lo ngại an ninh và áp lực từ Mỹ.

Căng thẳng và an ninh

Chuyến thăm diễn ra trong bối cảnh Mỹ xem xét lại hiệp ước AUKUS và gây áp lực để Úc làm rõ vai trò trong một cuộc xung đột tiềm tàng về Đài Loan. Albanese tái khẳng định chính sách “một Trung Quốc” và ủng hộ hiện trạng ở eo biển Đài Loan, nhấn mạnh đối thoại để tránh “hiểu lầm và xung đột.” Ông cũng nêu lo ngại về cuộc tập trận bắn đạn thật của Trung Quốc ở biển Tasman tháng 2/2025, vốn gây gián đoạn hàng không, nhưng ông Tập phản hồi rằng đây là hoạt động thông thường, tương tự các cuộc tập trận của Úc. Vụ việc Yang Hengjun, nhà văn Úc bị giam với bản án tử hình hoãn thi hành, được đề cập nhưng không có kết quả tức thời.

Thách thức ngoại giao

Chuyến thăm không tránh khỏi tranh cãi, khi một nhóm nhà báo Úc bị an ninh Trung Quốc ngăn cản quay phim tại Tháp Cổ Bắc Kinh, dù có phép. Albanese bảo vệ quyền tự do báo chí và nhấn mạnh cần đối thoại cởi mở. Phe đối lập Úc chỉ trích chuyến đi là “phô trương,” yêu cầu Albanese tập trung vào quan hệ với Mỹ và Tổng thống Trump. Tuy nhiên, Albanese khẳng định quan hệ với Trung Quốc độc lập với Mỹ, ưu tiên lợi ích quốc gia Úc: “Hợp tác khi có thể, bất đồng khi cần thiết.”

Kết luận

Chuyến thăm Thành Đô của Albanese, kết thúc bằng chuyến tham quan nhà máy Cochlear để quảng bá công nghệ y tế Úc, nhấn mạnh chiến lược cân bằng giữa thương mại và an ninh. Với kim ngạch thương mại khổng lồ và tiềm năng hợp tác năng lượng xanh, quan hệ Úc-Trung đang ổn định sau thập kỷ sóng gió. Tuy nhiên, các vấn đề như Đài Loan, cảng Darwin, và Yang Hengjun vẫn là thách thức. Albanese kêu gọi duy trì đối thoại để đảm bảo hòa bình khu vực, khẳng định vị thế độc lập của Úc giữa cạnh tranh Mỹ-Trung. Ông trở về Úc vào ngày 18/7/2025, mang theo cam kết tăng cường hợp tác kinh tế và văn hóa, nhưng với sự thận trọng trước tham vọng quân sự của Trung Quốc./.